Bursztyny

Bursztyny

Koncentracje bursztynów na terenie Polski związane są z utworami paleogeńskimi (nagromadzenia in situ) i czwartorzędowymi (nagromadzenia wtórne).

W osadach trzeciorzędowych bursztyn występuje in situ w strefach przybrzeżnych morza eoceńskiego. W strefie północnej (tzw. delta chłapowsko-sambijska) najlepiej rozpoznany jest rejon Chłapowa, gdzie osady bursztynonośne występują na głębokości między 60 – 130 m. W strefie południowej (tzw. delta Parczewa) w rejonie Parczewa, trzeciorzędowe osady bursztynonośne znajdują się w wielu rejonach na głębokości do 20-30 m. Złoże Górka Lubartowska (delta Parczewa) tworzą mułkowo-piaszczyste osady deltowe górnego eocenu, zawierające bursztyn. Warstwa bursztynonośna występuje poniżej złoża piasków budowlanych o średniej miąższości około 12 m. W osadach trzeciorzędowych bursztyny występują również w rejonie Możdżanowa w piaskach i żwirkach górnoeoceńskich, tworzących krę glacjalną wśród osadów czwartorzędowych. Seria bursztynonośna występuje na głębokości ok. 11 m.

Czwartorzędowe nagromadzenia bursztynu spotyka się w osadach przyniesionych przez lodowiec i rzeki polodowcowe z utworów trzeciorzędowych, głównie osadów delty chłapowsko-sambijskiej. Udokumentowane złoża to Wiślinka I o charakterze rozsypiskowym, oraz złoże Przeróbka-SL. Nagromadzenia bursztynu spotyka się również na plażach bałtyckich od Kołobrzegu do granicy państwa na Mierzei Wiślanej, gdzie występuje on w osadach kopalnych i współczesnych plaż.

Geologiczne zasoby bilansowe na koniec 2012 r. nie uległy zmianie w stosunku do roku poprzedniego i wyniosły 1 118 t bursztynu.

Szacunkowo ocenia się, że corocznie uzysk bursztynu zbieranego na plażach wynosi około kilku ton.

Stopień rozpoznania zasobów bursztynu i stan zagospodarowania złóż zestawiono wtabeli 1.

Tabela 1. Wykaz złóż bursztynu - tony

Opracował: Dariusz Brzeziński

źródło: pig