Skała diatomitowa
Skała diatomitowa
Diatomity to zwięzłe skały osadowe, których głównym składnikiem są szkieleciki okrzemek, zbudowane z bezpostaciowej krzemionki – opalu. Pokrewną do nich kopaliną jest ziemia okrzemkowa która jest skałą luźną. Diatomity i ziemia okrzemkowa znajdują szerokie zastosowanie jako materiały filtracyjne, sorbenty, nośniki środków ochrony roślin i katalizatorów, materiały termoizolacyjne i polerskie. Typowe diatomity o zawartości SiO2 powyżej 80 % nie występują w Polsce. Jako substytut diatomitów i ziemi okrzemkowej traktowana jest ziemia krzemionkowa, o odmiennej genezie i składzie mineralogicznym, omawiana w rozdziale 23 niniejszego „Bilansu”.
W rejonie Leszczawki w Karpatach, w obrębie serii menilitowej warstw krośnieńskich, występują skały diatomitowe o zawartości SiO2 wynoszącej średnio 72 %. Uzyskuje się z tej kopaliny produkty o dość ograniczonym zastosowaniu - lekkie kruszywa budowlane oraz nośniki środków ochrony roślin. Badania technologiczne wykazały, że po odpowiedniej przeróbce (mielenie i kalcynacja) można z nich uzyskać surowiec odpowiadający diatomitom właściwym.
Udokumentowane zasoby bilansowe skały diatomitowej wynoszą około 10 mln t. W 2012 roku diatomity eksploatowano tylko ze złoża Jawornik, jednak były to niewielkie ilości – 0,60 tys. t.
Stan zasobów geologicznych skały diatomitowej oraz stan i stopień ich zagospodarowania przedstawiono w tabeli 1.
Oprócz złóż dotychczas udokumentowanych istnieją także znaczne możliwości powiększenia dotychczas rozpoznanych zasobów. Zasoby perspektywiczne skały diatomitowej dla rejonu Leszczawki wynoszą około 10 mln t. Znacznie większe perspektywy odkrycia złóż diatomitów wiążą się z serią menilitową warstw krośnieńskich w rejonach: Godowa, Błażowej - Piątkowej - Harty - Bachorza oraz w rejonie Dydynia - Krzywe (podkarpackie).
Stopień rozpoznania zasobów i stan zagospodarowania, a także wielkość wydobycia z poszczególnych złóż zestawiono w tabeli 2.
Opracował: Robert Bońda
źródło: pig