Kwarcyty ogniotrwałe

 

Kwarcyty ogniotrwałe

Kwarcyt to zwięzła, twarda, skała metamorficzna składająca się niemal wyłącznie z ziarn kwarcu. Zawartość krzemionki (SiO₂) wynosi w niej ponad 99 %. Jest to tzw. kwarcyt właściwy, czyli przekrystalizowany piaskowiec o spoiwie krzemionkowym. W przemyśle materiałów ogniotrwałych pod pojęciem kwarcytów ogniotrwałych rozumiane są zarówno kwarcyty właściwe jak też inne skały o dużej zawartości krzemionki np.: piaskowce kwarcytowe i łupki kwarcytowe.

Kwarcyty ogniotrwałe wykorzystywane są w hutnictwie do produkcji żelazostopów oraz w przemyśle materiałów ogniotrwałych do produkcji krzemionkowych materiałów ogniotrwałych.

Złoża kwarcytów przemysłowych występują w Polsce w dwóch regionach: na Dolnym Śląsku i w Górach Świętokrzyskich (mapa).

Kwarcyty dolnośląskie występują w postaci nieregularnych ławic i soczew. Są to złoża wieku trzeciorzędowego. Większość z nich była w przeszłości eksploatowana. Obecnie pozostały niewielkie zasoby, a złoża zakwalifikowano do zaniechanych. Jedynie dwa złoża w Milikowie są rozpoznane szczegółowo i nie były dotąd eksploatowane.

W Górach Świętokrzyskich występują złoża kwarcytów wieku paleozoicznego w postaci ławic wśród iłów i iłołupków. Złoża te udokumentowane zostały w latach 50-tych, ale do dzisiaj eksploatowane było tylko jedno z nich - Bukowa Góra w Łącznej k/Zagnańska. Kopalina w tym złożu przekwalifikowana została w ubiegłym roku z kwarcytu ogniotrwałego na piaskowiec kwarcytowy. W związku z tym, obecnie złoże Bukowa Góra prezentowane jest w rozdziale Kamienie łamane i bloczne. Jednak na bazie surowca z tego złoża, poprzez wzbogacenie, nadal produkowany jest kwarcyt ogniotrwały.

Stan geologicznych zasobów kwarcytów ogniotrwałych oraz stopień ich rozpoznania i zagospodarowania przedstawiono w tabeli 1.

Stan zasobów bilansowych kwarcytów ogniotrwałych nie uległ zmianie od zeszłego roku i wyniósł 6,88 mln t.

Na poniższej figurze przedstawiono zasoby i wydobycie kwarcytów ogniotrwałych w Polsce w latach 1989-2012.

Stopień rozpoznania zasobów i stan zagospodarowania poszczególnych złóż zestawiono w tabeli 2.

Opracowała: Agnieszka Malon

źródło: pig