Piaski kwarcowe do produkcji cegły wapienno-piaskowej i betonów komórkowych
Piaski kwarcowe do produkcji cegły wapienno-piaskowej i betonów komórkowych
Do produkcji betonów komórkowych i wyrobu cegieł i kształtek wapienno-piaskowych wykorzystywane są powszechnie na terenie całego kraju odpowiednio czyste i drobnoziarniste czwartorzędowe piaski pochodzenia lodowcowego, wodnolodowcowego oraz rzeczne i eoliczne. Do najlepszych jakościowo piasków przydatnych do wyżej wymienionej produkcji należą piaski pochodzenia wodnolodowcowego i wydmowego, charakteryzujące się dużą zawartością krzemionki, dobrą segregacją ziaren (zawartość ziaren 0,05 - 0,5 mm nie powinna być mniejsza niż 65 %), wysokim stopniem obtoczenia oraz małą zawartością substancji obcych.
Według rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie dokumentacji geologicznej złoża kopaliny, określającego graniczne wartości parametrów definiujących złoże i jego granice, złoże piasków kwarcowych powinno mieć co najmniej 2,0 m miąższości, przy stosunku nadkładu do złoża nie większym niż 0,5, zawartość pyłów nie powinna być większa niż 5 %, a minimalna zawartość ziaren kwarcu to 90 %.
Rozpoznanie złóż omawianych piasków jest wystarczające, a rozmieszczenie dość równomierne na terenie całego kraju. Wyjątek stanowią Karpaty gdzie występuje niedobór złóż piasków, a zwłaszcza odpowiednich piasków kwarcowych.
Na mapie przedstawiono złoża surowców okruchowych, wśród nich piasków do produkcji cegły wapienno-piaskowej i betonów komórkowych.
Stan zasobów oraz stopień rozpoznania i zagospodarowania piasków kwarcowych do produkcji betonów komórkowych przedstawiono w tabeli 1.
Tabela 1. Piaski kwarcowe do produkcji betonów komórkowych - mln m3Zasoby bilansowe w roku 2012 wyniosły 144,42 mln m3 (co po przeliczeniu przy zastosowaniu współczynnika 1,8 wynosi 259,96 mln t). W stosunku do roku poprzedniego ilość zasobów zmniejszyła się o 1,28 mln m3. Ubytek zasobów spowodowany był przyjęciem bez zastrzeżeń dodatku nr 1 do dokumentacji geologicznej złoża Brzeziny (-0,91 mln t), rozliczającego zasoby bilansowe po wydzieleniu nowego złoża Brzeziny-1. Pozostałe ubytki zasobów związane są z wydobyciem i stratami.
Zasoby geologiczne piasków kwarcowych do produkcji betonów komórkowych rozpoznanych szczegółowo wynoszą 54,94 mln m3, co stanowi 38,04 % wszystkich zasobów tej kopaliny, a w złożach zagospodarowanych występuje 34,31 mln m3 (23,76 %) zasobów.
Zasoby przemysłowe w złożach zagospodarowanych wynoszą 19,11 mln m3, co stanowi 55,7 % udokumentowanych zasobów tych złóż.
Wydobycie piasków kwarcowych do produkcji betonów komórkowych zmniejszyło się w stosunku do roku poprzedniego o 59 tys. m3 i wyniosło w 2012 roku 355 tys. m3 (639 tys. t).
Stan zasobów piasków kwarcowych do produkcji cegły wapienno-piaskowej oraz stopień ich rozpoznania i zagospodarowania przedstawiono w tabeli 2.
W 2012 roku zasoby bilansowe piasków kwarcowych do produkcji cegły wapienno- piaskowej wzrosły o 0,03 mln m3 i wyniosły 270,49 mln m3 (486,88 mln t). Ubytki zasobów, wynikające z wydobycia i strat zostały zrekompensowane udokumentowaniem nowego złoża Niwiska (+740 tys. t) w województwie świętokrzyskim.
Zasoby bilansowe rozpoznane szczegółowo, wynoszące 143,30 mln m3, stanowią 53,0 % ogólnych zasobów. W złożach zagospodarowanych występuje 46,48 mln m3 zasobów bilansowych, czyli 17,2 % zasobów wszystkich złóż piasków kwarcowych do produkcji cegły wapienno-piaskowej. Zasoby przemysłowe w złożach zagospodarowanych wynoszą 19,18 mln m3 i stanowią 41,3 % udokumentowanych zasobów tych złóż.
Wydobycie piasków kwarcowych do produkcji cegły wapienno-piaskowej w roku 2012 wyniosło 731 tys. m3 i w stosunku do eksploatacji z roku poprzedniego zmalało o 49 tys. m3, czyli o 6,3 %.
Łączne zasoby bilansowe piasków kwarcowych, stosowanych w przemyśle, do produkcji cegły wapienno piaskowej i betonów komórkowych, wynoszą 414,91 mln m3 (co stanowi wagowo 746,84 mln t).
Stopień rozpoznania zasobów i stan zagospodarowania, a także wielkość wydobycia z poszczególnych złóż zestawiono w tabeli 3.
Opracowała: Agnieszka Malon
źródło: pig