Piaski podsadzkowe
Piaski podsadzkowe
Piaski podsadzkowe służą do sporządzania podsadzki hydraulicznej tj. mieszaniny piasku z wodą, która jest wykorzystywana do wypełniania wyeksploatowanych wyrobisk górniczych. Udokumentowane złoża piasków podsadzkowych występują w obszarach intensywnej, podziemnej eksploatacji górniczej, głównie węgla kamiennego i rud miedzi, a więc w południowej części Polski, głównie w rejonie Górnośląskiego Zagłębia Węglowego oraz w Legnicko-Głogowskim Okręgu Miedziowym. Jednym z warunków decydujących o zaliczeniu złoża piasków jako piasków podsadzkowych jest jego lokalizacja w odległości nie większej niż 50 km od miejsca ich zastosowania.
Największa ilość złoża piasków podsadzkowych zlokalizowana jest wokół GZW. Można tu wydzielić trzy obszary: wschodni, zachodni i północny. Obszar wschodni (gdzie wydobywa się największe ilości tej kopaliny) rozciąga się od Kuźnicy Warężyńskiej przez Pustynię Błędowską aż po okolice Jaworzna. Występują tu utwory piaszczyste akumulacji wodnolodowcowej i częściowo eolicznej osiągające maksymalną miąższość do 70 m (Pustynia Błędowska). Drugi pod względem zasobności jest obszar zachodni obejmujący pradolinę Odry w części Kotliny Raciborskiej i zachodniej części Wyżyny Śląskiej. Średnie miąższości piasków w złożach tego obszaru wynoszą 15 – 20 m. Obszar północny obejmuje dolinę Małej Panwi, na którym występują złoża o znacznych miąższościach piasków (do 40 m) pochodzenia wodnolodowcowego. Złoża te są wystarczająco rozpoznane, lecz dotychczas niezagospodarowane. Ponadto w rejonie eksploatacji rud miedzi w okolicach Lubina występują osady piaszczysto-żwirowe dochodzące do 40 m miąższości.
Na mapie przedstawiono lokalizację złóż surowców okruchowych, wśród nich piasków podsadzkowych.
Stan rozpoznania złóż piasków podsadzkowych oraz stopień ich zagospodarowania przedstawiono w tabeli 1.
Tabela 1. Piaski podsadzkowe - mln m3
W 2012 r. stan zasobów geologicznych piasków podsadzkowych wyniósł 2 631 mln m3. W przeliczeniu na tony (przyjmując 1,7 t/m3) wyniosło to 4 473 mln t. W porównaniu do stanu z roku poprzedniego, zasoby zmniejszyły się o 2 mln m3, głównie z powodu eksploatacji i strat.
Wydobycie piasków podsadzkowych było mniejsze o 643 tys. m3 niż w ubiegłym roku i wyniosło 3 762 tys. m3, co w przeliczeniu na tony daje 6 395,4 tys. t. Jest to piąty rok z rzędu spadku wydobycia tej kopaliny. Wydobycie było mniejsze w siedmiu z ośmiu eksploatowanych aktualnie złóż. Nadal wstrzymana jest eksploatacja złoża Kuźnica Warężyńska.
Stopień rozpoznania zasobów i stan zagospodarowania, a także wielkość wydobycia z poszczególnych złóż zestawiono w tabeli 2.
Opracowała: Agnieszka Malon
źródło: pig