Surowce szklarskie

 

 

 

 

 

 

Surowce szklarskie

Podstawowym surowcem do produkcji szkła jest piasek szklarski. Tzw. masę szklaną otrzymuje się przez stopienie mieszaniny surowców (zestawu) w piecu szklarskim. Piasek szklarski stanowi kilkadziesiąt procent surowca w masie szklanej (np. dla szkła typu „float” zawartość ta wynosi 72 %). Piaski szklarskie pozyskuje się ze złóż piasków i słabo zwięzłych piaskowców kwarcowych, posiadających odpowiednie uziarnienie i znikomą zawartość tlenków barwiących.

W Polsce piaski i piaskowce do produkcji piasków szklarskich występują w dziesięciu województwach: dolnośląskim (rejon Bolesławca), lubelskim, lubuskim, łódzkim (rejon Tomaszowa Mazowieckiego), mazowieckim, podkarpackim, pomorskim, świętokrzyskim, wielkopolskim i zachodniopomorskim. Obecnie największą bazę zasobową surowców szklarskich w naszym kraju stanowią złoża serii białogórskiej koło Tomaszowa Mazowieckiego. Piaski szklarskie z okolic Bolesławca posiadają natomiast jedne z najlepszych parametrów jakościowych.

Mniejsze znaczenie surowcowe mają złoża mioceńskich piasków szklarskich występujące w rejonie Tarnobrzega oraz piasków występujących na obszarach pozostałych województw: lubelskiego, lubuskiego (rejon Żar), mazowieckiego, podkarpackiego, pomorskiego, wielkopolskiego i zachodniopomorskiego Są to w większości piaski również wieku mioceńskiego lub czwartorzędowego. Pozyskuje się z nich piasek szklarski niższej jakości (klasy 3 – 6).

Na mapie przedstawiono złoża surowców okruchowych, wśród nich surowców szklarskich.

Stan rozpoznania zasobów surowców szklarskich oraz stopień ich zagospodarowania przedstawiono w tabeli 1.

Bilansowe zasoby geologiczne surowców szklarskich zmniejszyły się w stosunku do roku ubiegłego o 11,66 mln t, co było wypadkową rzeczywistych ubytków i przyrostów zasobów w poszczególnych złożach, związanych z zatwierdzeniem w 2012 r. trzech dokumentacji geologicznych i siedmiu dodatków do dokumentacji. Największe ubytki zasobów spowodowało skreślenie z bilansu zasobów złoża Unewel-Zachód (-84,53 mln t) oraz zatwierdzenie dodatku do dokumentacji złoża Unewel-Wschód (-30,59 mln t). Pozostałe znaczące ubytki zasobów dotyczyły złóż: Radonia (-4,57 mln t), Biała Góra I – Wschód (-4,46 mln t), Parowa (-3,76 mln t), Wygnanów II (-2,21 mln t) oraz Biała Góra II – Wschód (-1,76 mln t). Powyższe ubytki zostały częściowo zrekompensowane przyrostami zasobów, spowodowanych udokumentowaniem dwóch nowych złóż: Unewel-Zachód-Nowy (+83,07 mln t) oraz Parowa 1 – Pole II,IV (+21,55 mln t) oraz zatwierdzeniem dokumentacji złoża Biała Góra III – Wesoła (+16,92 mln t). Złoże Unewel-Zachód-Nowy objęło dotychczasowe złoże Unewel-Zachód oraz część złoża Unewel-Wschód. Natomiast złoże Parowa 1 – Pole II,IV wyodrębnione zostało ze złoża Parowa.

Zasoby złóż zagospodarowanych wynoszą 212,15 mln t, co stanowi 34 % wszystkich zasobów bilansowych.

Wydobycie piasków szklarskich w 2012 r. było mniejsze niż w ubiegłym roku i wyniosło 2 149,7 tys. t.

Stopień rozpoznania zasobów i stan zagospodarowania, a także wielkość wydobycia z poszczególnych złóż zestawiono w tabeli 2.

Opracowała: Agnieszka Malon

 

źródło: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy